Daseinanaliz: Varoluşsal Psikoterapiye Derin Bir Bakış

Daseinanaliz

Daseinanaliz, köklerini varoluşçu felsefeden, özellikle de Martin Heidegger'in düşüncelerinden alan bir psikoterapi türüdür. Bu yaklaşım, İsviçreli psikiyatr Ludwig Binswanger tarafından geliştirilmiştir. Daseinanaliz, bireyin varoluşunu ve dünyadaki yerini anlamaya odaklanır. Terapi süreci, insanın anlam arayışı, özgürlük, kaygı ve ölüm gibi temel varoluşsal meseleleri ele alır.

Daseinanalizin Temel Kavramları

  1. Dünyada-Oluş (Dasein): İnsanlar her zaman bir dünyada bulunurlar ve çevreleriyle, diğer insanlarla sürekli bir etkileşim halindedirler. Bir bireyi, dünyasından ve ilişkilerinden soyutlayarak anlamak mümkün değildir.

  2. Özgürlük ve Sorumluluk: İnsanlar seçim yapma özgürlüğüne sahiptir, ancak bu özgürlük aynı zamanda sorumluluğu da beraberinde getirir. Bu sorumluluğun farkına varmak, varoluşsal kaygıya yol açabilir.

  3. Otantiklik ve Otantik Olmayan Yaşam: Otantik bir yaşam, bireyin varoluşunun gerçekliğini kabul ederek, anlamlı seçimler yapması ve bu seçimlerin sorumluluğunu üstlenmesiyle gerçekleşir. Otantik olmayan yaşam ise, ölüm ve seçim yapma zorunluluğu gibi varoluşsal gerçeklikleri inkâr eden bir yaşam biçimidir.

  4. Ölüme Yönelik-Oluş: Ölümün farkındalığı, Daseinanalizde merkezi bir rol oynar. Bu farkındalık, hayatı daha anlamlı bir şekilde yaşama motivasyonu sağlar.

  5. Varoluşsal Kaygı: Daseinanalizde kaygı, patolojik bir durum olarak değil, yaşamın doğal bir parçası olarak görülür. Bu kaygı, bireyin özgürlüğünün ve yaşamın sonlu oluşunun farkına varmasından kaynaklanır.

Daseinanalizde Terapi Süreci

Daseinanalizde terapist, danışanla birlikte onun varoluşunu ve yaşamın temel sorularını keşfetmeye çalışır. Diğer terapilerde olduğu gibi semptomları ortadan kaldırmak veya geçmiş travmaları çözmekten ziyade, bireyin şimdiki yaşamına ve dünyayı nasıl deneyimlediğine odaklanılır.

İlk Seanslar: Varoluşu Keşfetme

İlk birkaç seansta, terapist genellikle danışanı mevcut yaşam durumu üzerine düşünmeye davet eder. Örneğin, bir danışan iş veya kişisel hayatında tatminsizlik hissettiğini ifade edebilir. Terapist, bu duyguların nedenini anlamaya çalışmaktansa, danışanın bu durumu keşfetmesine yardımcı olur. "Tatmin sizin için ne anlama geliyor?" veya "İşinizde varoluşunuzu nasıl deneyimliyorsunuz?" gibi sorular sorulabilir.

Vaka Örneği:
Ayşe, 35 yaşında bir kadındır ve yaşamında kaybolmuş, bağlantısız hissetmektedir. "Sanki hayatı otomatik pilotta yaşıyorum," der. Terapist, bu hissin ne anlama geldiğini keşfetmesi için Ayşe'yi teşvik eder. "Bu 'otomatik pilotta' olma hali sana nasıl hissettiriyor?" sorusu, Ayşe'nin işinden, ilişkilerinden ve kendisinden yabancılaşmış olduğunu anlamasına yardımcı olur.

Orta Dönem Terapi: Varoluşsal Gerçeklerle Yüzleşme

Terapinin ilerleyen aşamalarında, danışan genellikle özgürlük, yalnızlık, anlamsızlık ve ölüm gibi varoluşsal gerçeklerle yüzleşmeye davet edilir. Terapist, danışana bu deneyimlerin evrensel olduğunu ve bunları kabul ederek daha otantik bir yaşam sürdürebileceklerini gösterir.

Vaka Örneği:
Mehmet, 40 yaşında bir adamdır ve kariyer değişikliği yapmaktan korkmaktadır. 20 yıldır aynı işte çalışmakta ve bu işte güvende hissetse de, tatmin olmamaktadır. Terapist, özgürlük ve sorumluluk kavramlarını tanıtarak, Mehmet'in bir değişiklik yapma özgürlüğüne sahip olduğunu, ancak aynı zamanda kararlarının sonuçlarının sorumluluğunu da alması gerektiğini vurgular. Bu süreçte, Mehmet, korkusunun aslında yeni bir kariyer yolunun belirsizliğiyle başa çıkmaktan kaçınmak olduğunu fark eder. Mevcut işinde kalmanın da bir seçim olduğunu anlar.

İleri Seanslar: Otantiklik ve Anlam Arayışı

Terapinin ilerleyen aşamalarında odak, danışanın daha otantik bir yaşam sürmesine yardımcı olmaya kayar. Kendi değerlerini, kendisi için neyin anlamlı olduğunu anlamaya başlar ve bu anlayışı günlük yaşamına nasıl entegre edeceğini keşfeder. Terapist, danışanı otantik benliğiyle uyumlu kararlar vermeye teşvik eder.

Vaka Örneği:
Elif, 50 yaşında bir kadındır ve hayatını başkalarının ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarının önüne koyarak geçirmiştir. Terapide, Elif, toplumsal beklentilere göre değil, kendi arzularına göre yaşamayı öğrenir. Bu farkındalık, Elif'in uzun süredir unuttuğu resim yapma ve yazma tutkusunu yeniden keşfetmesine yol açar.

Terapistin Rolü

Daseinanalizde terapist, danışanı "düzeltmeye" çalışan bir uzman olarak değil, varoluşun ortak keşfinde ona eşlik eden bir insan olarak görülür. Terapist, danışanın deneyimlerini derinlemesine dinler ve ona kendi varoluşunun farkına varmasında yardımcı olur. Danışanı teşhis etmek veya patolojik bir durum olarak sınıflandırmak yerine, onun dünyada nasıl bir varoluş biçimi içinde olduğunu anlamaya çalışır.

Temel Teknikler

  1. Fenomenolojik Keşif: Terapist, danışanın deneyimlerini olduğu gibi tarif etmesini, yorum veya yargı yapmadan anlatmasını ister. Amaç, danışanın dünyayı nasıl algıladığını ve deneyimlediğini anlamaktır.

  2. Seçimler Üzerine Düşünme: Danışan, yaşamında yaptığı seçimleri ve bu seçimlerin otantik yaşamaya katkıda bulunup bulunmadığını incelemeye teşvik edilir.

  3. Varoluşsal Gerçeklerle Yüzleşme: Danışan, ölümün kaçınılmazlığı ve seçim yapma özgürlüğü gibi varoluşsal gerçeklerle yüzleşmeye davet edilir. Bu yüzleşme, kaygı verici olabilir ancak kişisel gelişimi tetikler.

  4. Yönlendirmesiz Yaklaşım: Terapist, danışanı belirli bir sonuca yönlendirmez, bunun yerine danışanın varoluşunu özgürce keşfetmesi için bir alan yaratır.

Daseinanalizin Günümüz Pratiği

Daseinanaliz, bazı diğer psikoterapi türleri kadar yaygın olarak uygulanmasa da, varoluşçu ve insancıl yaklaşımlar üzerinde büyük bir etkisi vardır. İnsan varoluşunu derinlemesine ve felsefi bir şekilde inceleyen bu terapi, hayatın büyük soruları (amaç, özgürlük, ölüm ve anlam arayışı) ile mücadele eden danışanlar için değerli bir yaklaşımdır.

Sonuç

Daseinanaliz, danışanlara varoluşsal sorularla yüzleşme ve daha otantik bir yaşam sürme fırsatı sunan derin bir psikoterapi yöntemidir. Bu süreç, hızlı çözümler bulmak veya sorunları çözmekten ziyade, bireyin varoluşunu keşfetmesine ve yaşamın belirsizlikleri karşısında anlamlı seçimler yapmasına yardımcı olur.

Sorumluluğu kabul ederek, ölümü kabullenerek ve özgürlüğü benimseyerek, danışanlar daha otantik ve amaç dolu bir hayat yaşamaya yönlendirilirler.

Abdullah ÖZER

Sosyal Çalışmacı, Bilim Uzmanı (Klinik Psikoloji), Aile Danışmanı

Uluslararası Akredite olmuş olduğu Psikoterapi Ekolleri ve Yöntemleri:

Ego-State-Therapy International (ESTI) Akredite Ego State Terapisti
Ego-State-Therapie Deutschland (EST-DE) Akredite Ego State Terapisti
Deutsches Focusing Institut (DFI) Akredite Focusing Danışmanı/Terapisti
Deutsche Gesellschaft für Sexualforschung e.V. (DGfS) Akredite Cinsel Danışman
Milton Erickson Gesellschaft für Klinische Hypnose e.V. (M.E.G.) Akredite Hipnoterapist
World Association for Positive and Transcultural Psychotherapy (WAPP) Akredite Pozitif Psikoterapi Danışmanı
Viktor Frankl Institute Vienna (VFI) Akredite Logoterapi ve Varoluşçu Analiz Eğitmeni

Avusturya Psikoterapi Meslek Yasasına uygun alınan Psikoterapi Eğitimleri:

Österreichisches Trainingszentrum (ÖTZ) onaylı Avusturya Sağlık Bakanlığı ve Psikoterapi Meslek Yasasına uygun 1320 saatlik "Psychotherapeutisches Propaedeutikum" (Psikoterapötik Propedötik) Psikoterapi Eğitimi

Uygulayıcısı olduğu Psikoterapi Ekolleri:

Psychodynamische Psychotherapie/Psychoanalytische Psychotherapie (Psikodinamik Psikoterapi/Psikanalitik Psikoterapi)
Körperorientierte Psychotherapie (Beden odaklı Psikoterapi)
Eye Movement Integration (EMI) - Göz Hareketi Entegrasyonu

Üyesi olmuş olduğu Uluslararası Mesleki Kuruluşlar:

International Society of Hypnosis (ISH)
European Society of Hypnosis (ESH)
Milton Erickson Gesellschaft für Klinische Hypnose e.V. (M.E.G.)
Viktor Frankl Institute Vienna (VFI)
World Association for Positive and Transcultural Psychotherapy (WAPP)
Deutscher Dachverband Für Psychotherapie (DVP) e.V.

Ebru Özer

Uzman Psikolog, Felsefeci, Aile Danışmanı

Uluslararası Akredite olmuş olduğu Psikoterapi Ekolleri ve Yöntemleri:

EMDR Europe (EMDR) Akredite EMDR Terapisti
World Association for Positive and Transcultural Psychotherapy (WAPP) Akredite Pozitif Psikoterapi Uygulayıcısı
Viktor Frankl Institute Vienna (VFI) Akredite Logoterapi ve Varoluşçu Analiz Eğitmeni

Akredite olmuş olduğu Ulusal Psikoterapi Ekolleri ve Yöntemleri:

T. C. Sağlık Bakanlığı Akredite Hipnoz Uygulayıcısı
T. C. Sağlık Bakanlığı Akredite Psikolojinin Tıbbi Uygulamaları Yetki Belgesi

Devam etmekte olduğu Uluslarası Psikoterapi Eğitimi:

IF Weinheim (IF Weinheim Institut für systemische Ausbildung und Entwicklung) onaylı Sistemik Psikoterapi Eğitimi EFTA-TIC (European Family Therapy Association Training Institutes) - Toplam Eğitim süresi 5 yılı kapsamaktadır.  

Uygulayıcısı olduğu Psikoterapi Metodu:

Internal Family Systems Therapy/Richard Schwartz (İçsel Aile Sistemleri Terapisi)

Üyesi olmuş olduğu Uluslararası Mesleki Kuruluşlar:

Viktor Frankl Institute Vienna (VFI)
World Association for Positive and Transcultural Psychotherapy (WAPP)

Üyesi olmuş olduğu Ulusal Mesleki Kuruluşlar:

Türk Psikologlar Derneği (TPD)
EMDR Türkiye Derneği (EMDR)

Psikosentez Danışmanlık ve Eğitim Merkezi Türkiye İzmir'de ve Almanya Münih/Düsseldorf şehirlerinde Almanca ve Türkçe yüz yüze seanslar vermektedir. Bunun haricinden Dünya'nın neresinde yaşıyorsanız yaşayın Türkçe ya da Almanca Online Terapi, Online Cinsel Terapi, Online Psikoterapi ya da Online Psikolojik Danışmanlık ile SKYPE ya da WhatsApp üzerinden seanslara katılabilirsiniz. Bunun için Online Terapi sayfamıza göz atabilirsiniz.